Kıbrıs Sorunu Kitap Özeti

Kitabın Adı Kıbrıs Sorunu
Kitabın Yazarı M. Sami DENKER
Yayınevi ve Adresi Türk Metal Sendikası Araştırma Bürosu (Türkar), Ankara
Basım Yılı 2001
KİTABIN ÖZETİ

Kıbrıs Sorunu adlı kitap; Yunanistan'ın bağımsızlığı, Megalo İdea ve Enosis düşüncesi, Kıbrıs'ın tarih içindeki konumu, Bağımsız Kıbrıs, Bağımsız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne doğru, ekonomik durum, siyasal ortam ve araçların durumu, konunun uluslar arası boyutu, çözümü etkileyen faktörler üzerinde bir değerlendirme konu başlıkları altında sekiz bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde; Yunanistan'ın bağımsızlığı, "Megalo İdea", "Enosis" kavramları ele alınarak incelenmiş, aralarındaki bağ ve ilişki ortaya konarak Yunanistan'ın kurulduğu günden bugüne kadar, bugün de dahil sürekli olarak yayılmacı politika izlediği ve bu politikasını "Megalo İdea" düşüncesi etrafında yönlendirmeye çalıştığı, Balkanlarda geçmişte ve günümüzde yaşananların, Anadolu'da yaşananların ve Kıbrıs'ta yaşananların Yunanistan'ın yayılmacı politikası ile doğrudan ilişkisi vurgulanmıştır.
Yunanlı kelimesi ile "Eski Yunan Uygarlığı" çağrışım yapsa da, günümüz Yunanlılarının "Eski Yunan Uygarlığı" ile uzaktan ve yakından bir ilgisinin olmadığı, eski Yunanlıların ya da "Kadim Yunanlılar"ın M.S. 146'da Roma İmparatorluğunun Korent'i işgal ve tahrip etmelerinden sonra tarihten silindikleri, eski Yunanlıların M.S. altıncı yüzyılda dağınık olarak kurulan küçük Kent Devletleri'nde yaşadıkları, gerçek anlamda bir devlet kuramadıkları, birbirleri ile daima düşmanca bir ilişki içerisinde oldukları, önce İskender'in daha sonra Romalılar ve Bizanslıların hakimiyetine girdikleri belirtilmiştir.
Kuzeyden ve batıdan Yunan yarım adasına akan Slav, Arnavut ve Ulah'ların bölgeye yayıldıkları, Haçlı Seferleri sırasında bu toprakların Bizans'tan alınarak parçalandığı ve Avrupalı feodal derebeyleri ile Kontlara dağıtıldığı, bugünkü Yunanlıların dedelerinin yaklaşık olarak 250 yıl Avrupalı efendileri için esir olarak çalıştığı ve 1454 yılında Osmanlı Devleti'nin Yunan yarım adasına sahip olduğunda burada yaşayanların esaretten kurtarılarak toprak dağıtıldığı ve mülk sahibi yapıldığı ifade edilmiştir.
Ayrıca, Yunanlı olmanın bir ırka mensup olmak anlamına gelmediği, Ortodoksluk mezhebi çatısı altında toplanmış çok farklı ırk ve milletin karışımı anlamına geldiği, Kilise ve politikacılara göre Yunanlı olarak kabul edilmek için Ortodoks Kilisesi'nin bir üyesi olmanın yeterli olarak kabul edildiği ve bu kadar farklı milleti bir arada tutan şeyin de "Megalo İdea" olduğu belirtilmiştir.
İkinci bölümde; Kıbrıs'ın tarih içindeki konumu incelenmiştir. Bu incelemede; Ada'daki Türk varlığının toplum ve kültür olarak Rum varlığından önce Ada'da yerleşmiş olduğu tespiti yapılarak Yunan ve Rum varlığının Adanın tek hakim unsuru olmadıkları ortaya konmuştur.
Üçüncü bölümde; 1960 Londra ve Zürih Antlaşmaları'na dayanarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kuruluşu, Türk ve Rum Toplumlarının Kıbrıs Cumhuriyeti'ne bakış açıları ve Enosis'i gerçekleştirmek için Rumlar tarafından girişilen örtülü ya da açık hareketler sergilenmiştir.
Dördüncü bölümde; Kıbrıs Barış Harekatı'ndan sonra Kıbrıs Devletini sinsice ele geçirerek kullanan Rumlar ile Türk toplumu arasında yapılan anlaşmalar, görüşmeler ve nihayet K.K.T.C.'nin kuruluşuna kadar yaşanan olaylar incelenmiştir.
Beşinci bölümde; Rum ve Türk tarafındaki ekonomik gelişmeler incelenerek Rum tarafında sağlanan ancak Türk tarafında gerçekleştirilemeyen ekonomik gelişmelerin her iki taraf açısından değerlendirilmesi yapılmıştır.
Altıncı bölümde; siyasal ortam ele alınarak incelenmiş, sorun hakkında her iki tarafta yer alan siyasi partilerin değerlendirmesi yapılmıştır.
Yedinci bölümde; bir türlü uzlaşmaya varılamayan Kıbrıs konusunda; uzlaşmaya varılamamasının görünürdeki nedenleri ile gerçek nedenleri ortaya konmuş, asıl amacın; Kıbrıs'ta Türk varlığının ortadan kaldırılması, Türk toplumunun azınlık statüsüne düşürülerek asimile edilmesi ve sonunda Enosis'in gerçekleştirilmesi olduğu vurgulanmıştır.
Sekizinci bölümde; çözümü etkileyen faktörler üzerine bir değerlendirme başlığı altında, Kıbrıs sorununda, Türkiye ve Yunanistan ile Kıbrıs Rum ve Türk Toplumlarının sorunun tarafları olarak göründüğü, ancak asıl sorunun bu görüntünün arkasında, tarihin derinliklerinden gelen, Batı'nın; özellikle bugün Avrupa Birliği içinde toplanmış olan devletlerin Anadolu ve Kıbrıs'ta Türk varlığını bir millet ve bir devlet olarak görmeyi içlerine sindirememelerinden kaynaklandığı, bu maksatla, Türkiye Cumhuriyeti'nin sosyo-kültürel zenginliğini, kendi siyasi gelecekleri ve konumları için kullanarak parçalama çabaları içerisinde oldukları değerlendirilmiştir.
Bu kapsamda; Avrupa Birliği Türkiye ilişkileri, Almanya'nın Avrupa Birliği içerisindeki konumu, Avrupa'nın Türkiye'den ve Kıbrıs'tan beklentileri ve uzun yıllardan beri Kıbrıs sorununun çözülememesinin, Türkiye'nin Avrupa Birliğine alınmamasının gerekçeleri incelenmiştir.
Kıbrıs Sorunu üzerinde durulan kitabın incelenmesinin konu ile ilgili geçmişteki, günümüzdeki ve gelecekteki gelişmeleri kıymetlendirmemize ışık tutacağı değerlendirilmektedir.